Rất nhiều tài xế có thói quen chạy đến khi đèn báo nhiên liệu sáng hoặc kim gần chạm chữ E mới đổ. Thói quen này tưởng tiết kiệm thời gian nhưng lại gây hại cho bơm nhiên liệu, đường ống, bộ lọc và cả động cơ, đồng thời làm tăng nguy cơ chết máy đột ngột.
Vì sao không nên để bình xăng cạn?
Trong hầu hết ô tô hiện đại, bơm nhiên liệu đặt trong bình xăng và được làm mát, bôi trơn nhờ chính lượng xăng bao quanh. Khi mức nhiên liệu quá thấp, bơm dễ bị hút khí, mất làm mát, quá nhiệt và mòn nhanh. Tình trạng cavitation tạo bọt khí cũng làm giảm áp suất cấp cho kim phun, khiến động cơ hụt ga và dễ tắt máy.
Ngoài ra, để bình xăng cạn khiến thể tích không khí trong bình tăng, thúc đẩy quá trình ngưng tụ hơi nước. Nước và cặn gỉ tích tụ ở đáy bình sẽ bị hút vào hệ thống khi xe lắc, lên dốc hoặc phanh gấp, gây tắc lọc, bẩn kim phun và mài mòn chi tiết bên trong động cơ. Với nhiên liệu có ethanol như E5/E10, ethanol hút ẩm càng làm nguy cơ tách pha, rỉ sét và ăn mòn tăng cao.
6 tác hại khi chạy xe gần hết xăng
- Bơm xăng quá nhiệt và nhanh hỏng: bơm không còn được làm mát và bôi trơn, phát tiếng rít, áp suất yếu.
- Cặn bẩn bị cuốn lên: gỉ sét, bụi, tạp chất đáy bình đi vào lọc và kim phun, gây tắc nghẽn.
- Nước ngưng tụ tăng: gây rỉ sét bình, làm động cơ bỏ máy, khó nổ, đặc biệt sáng sớm hoặc trời lạnh.
- Động cơ thiếu nhiên liệu: hỗn hợp nghèo xăng làm nóng buồng đốt, dễ kích nổ, giảm công suất.
- Chết máy đột ngột: nguy hiểm khi vượt, vào cua, lên dốc hoặc trên đường cao tốc.
- Chi phí sửa chữa tăng: thay bơm xăng có thể tốn 3–12 triệu đồng, lọc nhiên liệu 0,5–3 triệu, vệ sinh kim phun và xử lý trục trặc còn tốn thêm.
Dấu hiệu hệ thống nhiên liệu đã bị ảnh hưởng
- Đề khó nổ, máy nổ rồi tắt, hẫng ga khi tăng tốc
- Rung giật ở tải nhẹ, đặc biệt khi còn ít xăng
- Tiếng hú hoặc rít từ khu vực bình xăng do bơm làm việc quá sức
- Đèn Check Engine sáng với mã lỗi hỗn hợp nghèo hoặc áp suất nhiên liệu thấp
- Xe tốn xăng bất thường sau một thời gian để bình cạn thường xuyên
Bao nhiêu là “an toàn”? Quy tắc 1/4 bình
- Duy trì tối thiểu 1/4 bình xăng trong điều kiện bình thường.
- Khi đèn báo xăng sáng, hầu hết xe còn 7–10 lít dự trữ, chỉ nên xem là khoảng an toàn để đến trạm gần nhất, không nên tiếp tục chạy lâu.
- Lên dốc, off-road, kẹt xe lâu với điều hòa hoặc chở nặng khiến nhiên liệu tiêu hao nhanh và dễ hụt hút, nên đổ sớm hơn.
Khác biệt theo loại xe và nhiên liệu
- Động cơ xăng phun trực tiếp: áp suất nhiên liệu cao, bơm chịu tải nặng; để cạn xăng càng dễ quá nhiệt bơm.
- Động cơ diesel: nhạy với không khí và nước lẫn trong nhiên liệu; khí lọt vào đường ống gây xẹp áp, khó nổ; nước gây hư bơm cao áp và kim phun.
- Xe hybrid: động cơ xăng ít chạy liên tục nhưng khi cần công suất, việc thiếu nhiên liệu sẽ khiến xe hụt lực rõ rệt; tránh để hệ thống phải khởi động máy trong tình trạng gần cạn.
- Nhiên liệu E5/E10: ethanol hút ẩm, dễ tách pha khi để ít xăng lâu ngày; nên duy trì mức xăng ổn định và đổ ở trạm uy tín.
Mẹo đổ xăng thông minh và bảo dưỡng hệ thống nhiên liệu
- Đổ xăng trước khi đèn báo sáng; chọn một mốc cố định như mỗi tuần hoặc mỗi 300–400 km.
- Tránh đổ đầy quá mức sau khi cò bơm đã ngắt; tràn xăng có thể làm hỏng hệ thống thu hồi hơi nhiên liệu.
- Chọn trạm xăng uy tín, có lưu lượng bán cao để hạn chế nhiên liệu cũ, lẫn nước.
- Không để xe lâu ngày với bình gần cạn; nếu lưu kho, giữ 1/2–3/4 bình và cân nhắc dùng dung dịch ổn định nhiên liệu theo khuyến nghị nhà sản xuất.
- Thay lọc nhiên liệu định kỳ theo sổ bảo dưỡng; kiểm tra áp suất bơm xăng nếu có dấu hiệu hụt ga, khó nổ.
- Vệ sinh kim phun định kỳ; kiểm tra nắp bình xăng, gioăng kín hơi để giảm ẩm xâm nhập.
Xử lý khẩn cấp khi sắp hết xăng
- Giảm tải cho động cơ: tắt điều hòa nếu an toàn, chạy đều ga ở tua thấp.
- Lựa chọn lộ trình an toàn đến trạm gần nhất; tránh vượt, tránh dốc cao.
- Nếu xe giật mạnh hoặc chết máy, tấp vào lề an toàn, bật cảnh báo; không cố đề liên tục vì có thể làm cháy bơm xăng.
- Gọi cứu hộ hoặc dịch vụ tiếp nhiên liệu lưu động nếu khoảng cách tới trạm quá xa.
Câu hỏi thường gặp
- Có nên để cạn rồi đổ cho “sạch bình”? Không. Cặn đáy bình sẽ bị khuấy lên và hút vào hệ thống, gây hại lọc, bơm và kim phun.
- Khi màn hình báo còn 0 km, xe còn chạy được không? Một số xe vẫn còn ít dự trữ, nhưng không nên trông chờ; bơm chạy khan rất rủi ro.
- Bao lâu nên thay lọc nhiên liệu? Tùy xe, thường 40.000–80.000 km hoặc theo khuyến cáo nhà sản xuất; nếu từng để bình cạn nhiều lần, nên kiểm tra sớm.
- Dấu hiệu bơm xăng sắp hỏng? Tiếng hú lớn, xe khó nổ, hụt ga ở tải cao, mã lỗi áp suất nhiên liệu thấp.
- Chi phí thay bơm xăng và vệ sinh hệ thống? Bơm xăng 3–12 triệu đồng tùy dòng xe; vệ sinh kim phun, thay lọc và công tháo lắp tính thêm.
Kết luận
Để bình xăng cạn không chỉ làm tăng nguy cơ chết máy mà còn bào mòn bơm, tắc lọc, hại kim phun và giảm tuổi thọ động cơ. Quy tắc đơn giản là luôn giữ mức nhiên liệu tối thiểu 1/4 bình, đổ sớm, chọn trạm uy tín và bảo dưỡng đúng hạn để lái xe an toàn, bền bỉ và tiết kiệm chi phí.
